Avant-propos:
Idem
HS
P. OVIDII NASONIS ARTIS AMATORIAE
LIBER SECUNDUS
DICITE «IO PAEAN !» ET «IO» BIS DICITE «PAEAN !»
DECIDIT IN CASSES PRAEDA PETITA MEOS ;
LAETUS AMANS DONAT VIRIDI MEA CARMINA PALMA
PRAELATA ASCRAEO MAEONIOQUE SENI ;
TALIS AB ARMIFERIS PRIAMEIUS HOSPES AMYCLIS
CANDIDA CUM RAPTA CONJUGE VELA DEDIT ;
TALIS ERAT, QUI TE CURRU VICTORE FEREBAT,
VECTA PEREGRINIS HIPPODAMIA ROTIS.
QUID PROPERAS, JUVENIS ? MEDIIS TUA PINUS IN UNDIS
NAVIGAT, ET LONGE, QUEM PETO, PORTUS ABEST. 10
NON SATIS EST VENISSE TIBI ME VATE PUELLAM ;
ARTE MEA CAPTA EST, ARTE TENENDA MEA EST.
NEC MINOR EST VIRTUS, QUAM QUAERERE, PARTA TUERI ;
CASUS INEST ILLIC, HOC ERIT ARTIS OPUS.
NUNC MIHI, SIQUANDO, PUER ET CYTHEREA, FAVETE,
NUNC ERATO ; NAM TU NOMEN AMORIS HABES.
MAGNA PARO, QUAS POSSIT AMOR REMANERE PER ARTES,
DICERE TAM VASTO PERVAGUS ORBE PUER.
ET LEVIS EST ET HABET GEMINAS, QUIBUS AVOLET, ALAS ;
DIFFICILE EST ILLIS INPOSUISSE MODUM. 20
HOSPITIS EFFUGIO PRAESTRUXERAT OMNIA MINOS ;
AUDACEM PINNIS REPPERIT ILLE VIAM.
DAEDALUS UT CLAUSIT CONCEPTUM CRIMINE MATRIS
SEMIBOVEMQUE VIRUM SEMIVIRUMQUE BOVEM,
«SIT MODUS EXILIO, DIXIT, JUSTISSIME MINOS ;
ACCIPIAT CINERES TERRA PATERNA MEOS.
ET QUONIAM IN PATRIA FATIS AGITATUS INIQUIS
VIVERE NON POTUI, DA MIHI POSSE MORI ;
DA REDITUM PUERO, SENIS EST SI GRATIA VILIS ;
SI NON VIS PUERO PARCERE, PARCE SENI.» 30
DIXERAT HAEC, SED ET HAEC ET MULTO PLURA LICEBAT
DICERE ; REGRESSUS NON DABAT ILLE VIRO.
QUOD SIMUL UT SENSIT, «NUNC, NUNC, O DAEDALE, DIXIT,
MATERIAM, QUA SIS INGENIOSUS, HABES.
POSSIDET ET TERRAS ET POSSIDET AEQUORA MINOS ;
NEC TELLUS NOSTRAE NEC PATET UNDA FUGAE ;
RESTAT ITER CAELI ; CAELO TEMPTABIMUS IRE.
DA VENIAM COEPTO, JUPPITER ALTE, MEO.
NON EGO SIDEREAS ADFECTO TANGERE SEDES ;
QUA FUGIAM DOMINUM, NULLA NISI ISTA VIA EST ; 40
PER STYGA DETUR ITER, STYGIAS TRANSNABIMUS UNDAS.
SUNT MIHI NATURAE JURA NOVANDA MEAE.»
INGENIUM MALA SAEPE MOVENT ; QUIS CREDERET UMQUAM
AERIAS HOMINEM CARPERE POSSE VIAS ?
REMIGIUM VOLUCRUM, DISPONIT IN ORDINE PINNAS
ET LEVE PER LINI VINCULA NECTIT OPUS,
IMAQUE PARS CERIS ADSTRINGITUR IGNE SOLUTIS,
FINITUSQUE NOVAE JAM LABOR ARTIS ERAT.
TRACTABAT CERAMQUE PUER PINNASQUE RENIDENS,
NESCIUS HAEC UMERIS ARMA PARATA SUIS. 50
CUI PATER «HIS, INQUIT, PATRIA EST ADEUNDA CARINIS,
HAC NOBIS MINOS EFFUGIENDUS OPE.
AERA NON POTUIT MINOS, ALIA OMNIA CLAUSIT ;
QUEM LICET, INVENTIS AERA RUMPE MEIS.
SED TIBI NON VIRGO TEGEAEA COMESQUE BOOTAE,
ENSIGER ORION, ASPICIENDUS ERIT ;
ME PINNIS SECTARE DATIS ; EGO PRAEVIUS IBO ;
SIT TUA CURA SEQUI ; ME DUCE TUTUS ERIS.
NAM SIVE AETHERIAS VICINO SOLE PER AURAS
IBIMUS, INPATIENS CERA CALORIS ERIT ; 60
SIVE HUMILES PROPIORE FRETO JACTABIMUS ALAS,
MOBILIS AEQUOREIS PINNA MADESCET AQUIS ;
INTER UTRUMQUE VOLA ; VENTOS QUOQUE, NATE, TIMETO,
QUAQUE FERENT AURAE VELA SECUNDA DATO.»
DUM MONET, APTAT OPUS PUERO MONSTRATQUE MOVERI,
ERUDIT INFIRMAS UT SUA MATER AVES ;
INDE SIBI FACTAS UMERIS ACCOMMODAT ALAS
PERQUE NOVUM TIMIDE CORPORA LIBRAT ITER ;
JAMQUE VOLATURUS PARVO DEDIT OSCULA NATO,
NEC PATRIAE LACRIMAS CONTINUERE GENAE. 70
MONTE MINOR COLLIS, CAMPIS ERAT ALTIOR AEQUIS ;
HINC DATA SUNT MISERAE CORPORA BINA FUGAE.
ET MOVET IPSE SUAS, ET NATI RESPICIT ALAS
DAEDALUS ET CURSUS SUSTINET USQUE SUOS ;
JAMQUE NOVUM DELECTAT ITER, POSITOQUE TIMORE
ICARUS AUDACI FORTIUS ARTE VOLAT ;
HOS ALIQUIS, TREMULA DUM CAPTAT HARUNDINE PISCES,
VIDIT, ET INCEPTUM DEXTRA RELIQUIT OPUS.
JAM SAMOS A LAEVA (FUERANT NAXOSQUE RELICTAE
ET PAROS ET CLARIO DELOS AMATA DEO) 80
DEXTRA LEBYNTHOS ERAT SILVISQUE UMBROSA CALYMNE
CINCTAQUE PISCOSIS ASTYPALAEA VADIS,
CUM PUER, INCAUTIS NIMIUM TEMERARIUS ANNIS,
ALTIUS EGIT ITER DESERUITQUE PATREM.
VINCLA LABANT ET CERA DEO PROPIORE LIQUESCIT
NEC TENUES VENTOS BRACCHIA MOTA TENENT ;
TERRITUS A SUMMO DISPEXIT IN AEQUORA CAELO ;
NOX OCULIS PAVIDO VENIT OBORTA METU.
TABUERANT CERAE ; NUDOS QUATIT ILLE LACERTOS
ET TREPIDAT NEC QUO SUSTINEATUR HABET ; 90
DECIDIT ATQUE CADENS «PATER, O PATER, AUFEROR !» INQUIT ;
CLAUSERUNT VIRIDES ORA LOQUENTIS AQUAE.
AT PATER INFELIX NEC IAM PATER, «ICARE ! CLAMAT,
«ICARE, CLAMAT, UBI ES QUOQUE SUB AXE VOLAS ?»
«ICARE !» CLAMABAT ; PINNAS ADSPEXIT IN UNDIS.
OSSA TEGIT TELLUS ; AEQUORA NOMEN HABENT.
NON POTUIT MINOS HOMINIS CONPESCERE PINNAS ;
IPSE DEUM VOLUCREM DETINUISSE PARO.
FALLITUR, HAEMONIAS SIQUIS DECURRIT AD ARTES
DATQUE QUOD A TENERI FRONTE REVELLIT EQUI ; 100
NON FACIENT, UT VIVAT AMOR, MEDEIDES HERBAE
MIXTAQUE CUM MAGICIS NAENIA MARSA SONIS ;
PHASIAS AESONIDEN, CIRCE TENUISSET ULIXEM,
SI MODO SERVARI CARMINE POSSET AMOR ;
NEC DATA PROFUERINT PALLENTIA PHILTRA PUELLIS ;
PHILTRA NOCENT ANIMIS VIMQUE FURORIS HABENT.
SIT PROCUL OMNE NEFAS ! UT AMERIS, AMABILIS ESTO,
QUOD TIBI NON FACIES SOLAVE FORMA DABIT.
SIS LICET ANTIQUO NIREUS ADAMATUS HOMERO,
NAIADUMQUE TENER CRIMINE RAPTUS HYLAS, 110
UT DOMINAM TENEAS NEC TE MIRERE RELICTUM,
INGENII DOTES CORPORIS ADDE BONIS.
FORMA BONUM FRAGILE EST, QUANTUMQUE ACCEDIT AD ANNOS,
FIT MINOR ET SPATIO CARPITUR IPSA SUO ;
NEC VIOLAE SEMPER NEC HIANTIA LILIA FLORENT,
ET RIGET AMISSA SPINA RELICTA ROSA ;
ET TIBI JAM VENIENT CANI, FORMOSE, CAPILLI,
JAM VENIENT RUGAE, QUAE TIBI CORPUS ARENT.
JAM MOLIRE ANIMUM QUI DURET ET ADSTRUE FORMAE ;
SOLUS AD EXTREMOS PERMANET ILLE ROGOS. 120
NEC LEVIS INGENUAS PECTUS COLUISSE PER ARTES
CURA SIT ET LINGUAS EDIDICISSE DUAS.
NON FORMOSUS ERAT, SED ERAT FACUNDUS, ULIXES
ET TAMEN AEQUOREAS TORSIT AMORE DEAS.
O ! QUOTIENS ILLUM DOLUIT PROPERARE CALYPSO
REMIGIOQUE APTAS ESSE NEGAVIT AQUAS !
HAEC TROIAE CASUS ITERUMQUE ITERUMQUE ROGABAT,
ILLE REFERRE ALITER SAEPE SOLEBAT IDEM.
LITORE CONSTITERANT ; ILLIC QUOQUE PULCHRA CALYPSO
EXIGIT ODRYSII FATA CRUENTA DUCIS. 130
ILLE LEVI VIRGA (VIRGAM NAM FORTE TENEBAT)
QUOD ROGAT, IN SPISSO LITORE PINGIT OPUS.
«HAEC INQUIT TROIA EST (MUROS IN LITORE FECIT),
HIC TIBI SIT SIMOIS ; HAEC MEA CASTRA PUTA.
CAMPUS ERAT (CAMPUMQUE FACIT), QUEM CAEDE DOLONIS
SPARSIMUS, HAEMONIOS DUM VIGIL OPTAT EQUOS.
ILLIC SITHONII FUERANT TENTORIA RHESI ;
HAC EGO SUM, CAPTIS NOCTE, REVECTUS EQUIS.»
PLURAQUE PINGEBAT, SUBITUS CUM PERGAMA FLUCTUS
ABSTULIT ET RHESI CUM DUCE CASTRA SUO ; 140
TUM DEA «QUAS, INQUIT, FIDAS TIBI CREDIS ITURO,
PERDIDERINT UNDAE NOMINA QUANTA, VIDES ?»
ERGO AGE, FALLACI TIMIDE CONFIDE FIGURAE,
QUISQUIS ES, ATQUE ALIQUID CORPORE PLURIS HABE.
DEXTERA PRAECIPUE CAPIT INDULGENTIA MENTES ;
ASPERITAS ODIUM SAEVAQUE BELLA MOVET.
ODIMUS ACCIPITREM, QUIA VIVIT SEMPER IN ARMIS,
ET PAVIDUM SOLITOS IN PECUS IRE LUPOS ;
AT CARET INSIDIIS HOMINUM, QUIA MITIS, HIRUNDO,
QUASQUE COLAT TURRES, CHAONIS ALES HABET. 150
ESTE PROCUL, LITES ET AMARAE PROELIA LINGUAE !
DULCIBUS EST VERBIS MOLLIS ALENDUS AMOR.
LITE FUGENT NUPTAEQUE VIROS NUPTASQUE MARITI
INQUE VICEM CREDANT RES SIBI SEMPER AGI ;
HOC DECET UXORES ; DOS EST UXORIA LITES.
AUDIAT OPTATOS SEMPER AMICA SONOS.
NON LEGIS JUSSU LECTUM VENISTIS IN UNUM ;
FUNGITUR IN VOBIS MUNERE LEGIS AMOR.
BLANDITIAS MOLLES AUREMQUE JUVANTIA VERBA
ADFER, UT ADVENTU LAETA SIT ILLA TUO. 160
NON EGO DIVITIBUS VENIO PRAECEPTOR AMANDI ;
NIL OPUS EST ILLI, QUI DABIT, ARTE MEA ;
SECUM HABET INGENIUM, QUI, CUM LIBET, «ACCIPE» DICIT.
CEDIMUS ; INVENTIS PLUS PLACET ILLE MEIS.
PAUPERIBUS VATES EGO SUM, QUIA PAUPER AMAVI.
CUM DARE NON POSSEM MUNERA, VERBA DABAM.
PAUPER AMET CAUTE, TIMEAT MALEDICERE PAUPER
MULTAQUE DIVITIBUS NON PATIENDA FERAT.
ME MEMINI IRATUM DOMINAE TURBASSE CAPILLOS :
HAEC MIHI QUAM MULTOS ABSTULIT IRA DIES ! 170
NEC PUTO NEC SENSI TUNICAM LANIASSE , SED IPSA
DIXERAT ET PRETIO EST ILLA REDEMPTA MEO ;
AT VOS, SI SAPITIS, VESTRI PECCATA MAGISTRI
EFFUGITE ET CULPAE DAMNA TIMETE MEAE.
PROELIA CUM PARTHIS, CUM CULTA PAX SIT AMICA
ET JOCUS ET CAUSAS QUIDQUID AMORIS HABET.
SI NEC BLANDA SATIS NEC ERIT TIBI COMIS AMANTI,
PERFER ET OBDURA. POSTMODO MITIS ERIT.
FLECTITUR OBSEQUIO CURVATUS AB ARBORE RAMUS ;
FRANGIS, SI VIRES EXPERIERE TUAS. 180
OBSEQUIO TRANANTUR AQUAE, NEC VINCERE POSSIS
FLUMINA, SI CONTRA QUAM RAPIT UNDA NATES ;
OBSEQUIUM TIGRISQUE DOMAT NUMIDASQUE LEONES ;
RUSTICA PAULATIM TAURUS ARATRA SUBIT.
QUID FUIT ASPERIUS NONACRINA ATALANTA ?
SUBCUBUIT MERITIS TRUX TAMEN ILLA VIRI.
SAEPE SUOS CASUS NEC MITIA FACTA PUELLAE
FLESSE SUB ARBORIBUS MILANIONA FERUNT ;
SAEPE TULIT JUSSO FALLACIA RETIA COLLO,
SAEPE FERA TORVOS CUSPIDE FIXIT APROS: 190
SENSIT ET HYLAEI CONTENTUM SAUCIUS ARCUM ;
SED TAMEN HOC ARCU NOTIOR ALTER ERAT.
NON TE MAENALIAS ARMATUM SCANDERE SILVAS,
NEC JUBEO COLLO RETIA FERRE TUO,
PECTORA NEC MISSIS IUBEO PRAEBERE SAGITTIS;
ARTIS ERUNT CAUTAE MOLLIA JUSSA MEAE. (cautae: cauto)
CEDE REPUGNANTI ; CEDENDO VICTOR ABIBIS ;
FAC MODO, QUAS PARTIS ILLA JUBEBIT AGAS.
ARGUET, ARGUITO ; QUICQUID PROBAT ILLA, PROBATO ;
QUOD DICET, DICAS ; QUOD NEGAT ILLA, NEGES ; 200
RISERIT, ADRIDE ; SI FLEBIT, FLERE MEMENTO.
INPONAT LEGES VULTIBUS ILLA TUIS.
SEU LUDET NUMEROSQUE MANU JACTABIT EBURNOS,
TU MALE JACTATO, TU MALE JACTA DATO :
SEU JACIES TALOS, VICTAM NE POENA SEQUATUR,
DAMNOSI FACITO STENT TIBI SAEPE CANES :
SIVE LATROCINII SUB IMAGINE CALCULUS IBIT,
FAC PEREAT VITREO MILES AB HOSTE TUUS.
IPSE TENE DISTENTA SUIS UMBRACULA VIRGIS,
IPSE FAC IN TURBA, QUA VENIT ILLA, LOCUM. 210
NEC DUBITA TERETI SCAMNUM PRODUCERE LECTO
ET TENERO SOLEAM DEME VEL ADDE PEDI.
SAEPE ETIAM DOMINAE, QUAMVIS HORREBIS ET IPSE,
ALGENTI MANUS EST CALFACIENDA SINU ;
NEC TIBI TURPE PUTA (QUAMVIS SIT TURPE, PLACEBIT),
INGENUA SPECULUM SUSTINUISSE MANU.
ILLE, FATIGATA PRAEBENDO MONSTRA NOVERCA
QUI MERUIT CAELUM, QUOD PRIOR IPSE TULIT,
IONIAS INTER CALATHUM TENUISSE PUELLAS (ionias inter:inter ioniacas)
CREDITUR ET LANAS EXCOLUISSE RUDES ; 220
PARUIT IMPERIO DOMINAE TIRYNTHIUS HEROS ;
I NUNC ET DUBITA FERRE, QUOD ILLE TULIT.
JUSSUS ADESSE FORO JUSSA MATURIUS HORA
FAC SEMPER VENIAS NEC NISI SERUS ABI.
OCCURRAS ALIQUO, TIBI DIXERIT ; OMNIA DIFFER,
CURRE, NEC INCEPTUM TURBA MORETUR ITER.
NOCTE DOMUM REPETENS EPULIS PERFUNCTA REDIBIT,
TUM QUOQUE PRO SERUO, SI VOCAT ILLA, VENI.
RURE ERIT, ET DICET «VENIAS»: AMOR ODIT INERTES ;
SI ROTA DEFUERIT, TU PEDE CARPE VIAM. 230
NEC GRAVE TE TEMPUS SITIENSQUE CANICULA TARDET,
NEC VIA PER JACTAS CANDIDA FACTA NIVES.
MILITIAE SPECIES AMOR EST. DISCEDITE, SEGNES.
NON SUNT HAEC TIMIDIS SIGNA TUENDA VIRIS ;
NOX ET HIEMPS LONGAEQUE VIAE SAEVIQUE DOLORES
MOLLIBUS HIS CASTRIS ET LABOR OMNIS INEST ;
SAEPE FERES IMBREM CAELESTI NUBE SOLUTUM
FRIGIDUS ET NUDA SAEPE JACEBIS HUMO.
CYNTHIUS ADMETI VACCAS PAVISSE PHERAEI
FERTUR, ET IN PARUA DELITUISSE CASA. 240
QUOD PHOEBUM DECUIT, QUEM NON DECET ? EXUE FASTUS,
CURAM MANSURI QUISQUIS AMORIS HABES.
SI TIBI PER TUTUM PLANUMQUE NEGABITUR IRE,
ATQUE ERIT OPPOSITA JANUA FULTA SERA,
AT TU PER PRAECEPS TECTO DELABERE APERTO ;
DET QUOQUE FURTIUAS ALTA FENESTRA VIAS.
LAETA ERIT, ET CAUSAM TIBI SE SCIET ESSE PERICLI ;
HOC DOMINAE CERTI PIGNUS AMORIS ERIT.
SAEPE TUA POTERAS, LEANDRE, CARERE PUELLA ;
TRANSNABAS, ANIMUM NOSSET UT ILLA TUUM. 250
NEC PUDOR ANCILLAS, UT QUAEQUE ERIT ORDINE PRIMA,
NEC TIBI SIT SERVOS DEMERUISSE PUDOR.
NOMINE QUEMQUE SUO (NULLA EST JACTURA) SALUTA,
JUNGE TUIS HUMILES AMBITIOSE MANUS.
SED TAMEN ET SERVO (LEVIS EST INPENSA) ROGANTI
PORRIGE FORTUNAE MUNERA PARVA DIE ;
PORRIGE ET ANCILLAE, QUA POENAS LUCE PEPENDIT
LUSA MARITALI GALLICA VESTE MANUS.
FAC PLEBEM, MIHI CREDE, TUAM ; SIT SEMPER IN ILLA
JANITOR ET THALAMI QUI JACET ANTE FORES. 260
NEC DOMINAM JUBEO PRETIOSO MUNERE DONES ;
PARVA, SED E PARVIS CALLIDUS APTA DATO.
DUM BENE DIVES AGER, CUM RAMI PONDERE NUTANT,
ADFERAT IN CALATHO RUSTICA DONA PUER ;
RURE SUBURBANO POTERIS TIBI DICERE MISSA,
ILLA VEL IN SACRA SINT LICET EMPTA VIA ;
ADFERAT AUT UVAS, AUT QUAS AMARYLLIS AMABAT
(AT NUNC CASTANEAS NON AMAT ILLA) NUCES ;
QUIN ETIAM TURDOQUE LICET MISSAQUE CORONA (corona:columba)
TE MEMOREM DOMINAE TESTIFICERE TUAE. 270
TURPITER HIS EMITUR SPES MORTIS ET ORBA SENECTUS.
A ! PEREANT PER QUOS MUNERA CRIMEN HABENT!
QUID TIBI PRAECIPIAM TENEROS QUOQUE MITTERE VERSUS ?
EI MIHI ! NON MULTUM CARMEN HONORIS HABET.
CARMINA LAUDANTUR, SED MUNERA MAGNA PETUNTUR ;
DUMMODO SIT DIVES, BARBARUS IPSE PLACET.
AUREA SUNT VERE NUNC SAECULA ; PLURIMUS AURO
VENIT HONOS, AURO CONCILIATUR AMOR.
IPSE LICET VENIAS MUSIS COMITATUS, HOMERE,
SI NIHIL ADTULERIS, IBIS, HOMERE, FORAS. 280
SUNT TAMEN ET DOCTAE, RARISSIMA TURBA, PUELLAE;
ALTERA NON DOCTAE TURBA, SED ESSE VOLUNT.
UTRAQUE LAUDETUR PER CARMINA: CARMINA LECTOR
COMMENDET DULCI QUALIACUMQUE SONO.
HIS ERGO AUT ILLIS VIGILATUM CARMEN IN IPSAS
FORSITAN EXIGUI MUNERIS INSTAR ERIT.
AT QUOD ERIS PER TE FACTURUS, ET UTILE CREDIS,
ID TUA TE FACITO SEMPER AMICA ROGET.
LIBERTAS ALICUI FUERIT PROMISSA TUORUM ;
HANC TAMEN A DOMINA FAC PETAT ILLE TUA: 290
SI POENAM SERVO, SI VINCULA SAEVA REMITTIS,
QUOD FACTURUS ERAS, DEBEAT ILLA TIBI.
UTILITAS TUA SIT, TITULUS DONETUR AMICAE ;
PERDE NIHIL, PARTIS ILLA POTENTIS AGAT.
SED TE, CUICUMQUE EST RETINENDAE CURA PUELLAE,
ATTONITUM FORMA FAC PUTET ESSE SUA.
SIVE ERIT IN TYRIIS, TYRIOS LAUDABIS AMICTUS ;
SIVE ERIT IN COIS, COA DECERE PUTA.
AURATA EST ? IPSO TIBI SIT PRETIOSIOR AURO ;
GAUSAPA SI SUMPSIT, GAUSAPA SUMPTA PROBA. 300
ADSTITERIT TUNICATA «MOVES INCENDIA» CLAMA,
SED TIMIDA, CAVEAT FRIGORA, VOCE ROGA !
CONPOSITUM DISCRIMEN ERIT ; DISCRIMINA LAUDA ;
TORSERIT IGNE COMAM, TORTE CAPILLE, PLACE.
BRACCHIA SALTANTIS, VOCEM MIRARE CANENTIS,
ET, QUOD DESIERIT, VERBA QUERENTIS HABE ;
IPSOS CONCUBITUS, IPSUM VENERERE LICEBIT
QUOD JUVAT, ET QUAE CLAM GAUDIA NOCTIS HABET ; (quae dat gaudia voce notes)
UT FUERIT TORVA VIOLENTIOR ILLA MEDUSA,
FIET AMATORI LENIS ET AEQUA SUO. 310
TANTUM, NE PATEAS VERBIS SIMULATOR IN ILLIS,
EFFICE NEC VULTU DESTRUE DICTA TUO.
SI LATET ARS, PRODEST ; ADFERT DEPRENSA PUDOREM
ATQUE ADIMIT MERITO TEMPUS IN OMNE FIDEM.
SAEPE SUB AUTUMNUM, CUM FORMOSISSIMUS ANNUS
PLENAQUE PURPUREO SUBRUBET UVA MERO,
CUM MODO FRIGORIBUS PREMITUR, MODO SOLUITUR AESTU, (premitur:premimur…)
AERE NON CERTO CORPORA LANGUOR HABET.
ILLA QUIDEM VALEAT, SED, SI MALE FIRMA CUBABIT, (cubabit:cubarit)
ET VITIUM CAELI SENSERIT AEGRA SUI, 320
TUNC AMOR ET PIETAS TUA SIT MANIFESTA PUELLAE.
TUM SERE, QUOD PLENA POSTMODO FALCE METAS.
NEC TIBI MOROSI VENIANT FASTIDIA MORBI,
PERQUE TUAS FIANT, QUAE SINET IPSA, MANUS,
ET VIDEAT FLENTEM NEC TAEDEAT OSCULA FERRE
ET SICCO LACRIMAS CONBIBAT ORE TUAS.
MULTA VOVE, SED CUNCTA PALAM, QUOTIENSQUE LIBEBIT,
QUAE REFERAS ILLI, SOMNIA LAETA VIDE ;
ET VENIAT, QUAE LUSTRET ANUS LECTUMQUE LOCUMQUE,
PRAEFERAT ET TREMULA SULPUR ET OVA MANU. 330
OMNIBUS HIS INERUNT GRATAE VESTIGIA CURAE ;
IN TABULAS MULTIS HAEC VIA FECIT ITER.
NEC TAMEN OFFICIIS ODIUM QUAERATUR AB AEGRA ;
SIT SUUS IN BLANDA SEDULITATE MODUS.
NEVE CIBO PROHIBE NEC AMARI POCULA SUCI
PORRIGE ; RIVALIS MISCEAT ILLA TUUS.
SED NON, QUO DEDERAS A LITORE CARBASA, VENTO, (quo:cui)
UTENDUM, MEDIO CUM POTIERE FRETO.
DUM NOVUS ERRAT AMOR, VIRES SIBI COLLIGAT USU ;
SI BENE NUTRIERIS, TEMPORE FIRMUS ERIT. 340
QUEM TAURUM METUIS, VITULUM MULCERE SOLEBAS ;
SUB QUA NUNC RECUBAS ARBORE, VIRGA FUIT ;
NASCITUR EXIGUUS SED OPES ADQUIRIT EUNDO,
QUAQUE VENIT, MULTAS ACCIPIT AMNIS AQUAS.
FAC TIBI CONSUESCAT ; NIL ADSUETUDINE MAJUS,
QUAM TU, DUM CAPIAT, TAEDIA NULLA FUGE. (capiat, Burmann :capias)
TE SEMPER VIDEAT, TIBI SEMPER PRAEBEAT AURES,
EXHIBEAT VULTUS NOXQUE DIESQUE TUOS.
CUM TIBI MAJOR ERIT FIDUCIA POSSE REQUIRI,
CUM PROCUL ABSENTI CURA FUTURUS ERIS, 350
DA REQUIEM ; REQUIETUS AGER BENE CREDITA REDDIT,
TERRAQUE CAELESTES ARIDA SORBET AQUAS ;
PHYLLIDA DEMOPHOON PRAESENS MODERATIUS USSIT,
EXARSIT VELIS ACRIUS ILLA DATIS ;
PENELOPEN ABSENS SOLLERS TORQUEBAT ULIXES ;
PHYLACIDES ABERAT, LAODAMIA, TUUS.
SED MORA TUTA BREVIS ; LENTESCUNT TEMPORE CURAE,
VANESCITQUE ABSENS ET NOVUS INTRAT AMOR.
DUM MENELAUS ABEST, HELENE, NE SOLA JACERET,
HOSPITIS EST TEPIDO NOCTE RECEPTA SINU. 360
QUIS STUPOR HIC, MENELAE, FUIT ? TU SOLUS ABIBAS ;
ISDEM SUB TECTIS HOSPES ET UXOR ERANT.
ACCIPITRI TIMIDAS CREDIS, FURIOSE, COLUMBAS ;
PLENUM MONTANO CREDIS OVILE LUPO ?
NIL HELENE PECCAT, NIHIL HIC COMMITTIT ADULTER :
QUOD TU, QUOD FACERET QUILIBET, ILLE FACIT.
COGIS ADULTERIUM DANDO TEMPUSQUE LOCUMQUE.
QUID NISI CONSILIO EST USA PUELLA TUO ?
QUID FACIAT? VIR ABEST, ET ADEST NON RUSTICUS HOSPES,
ET TIMET IN VACUO SOLA CUBARE TORO. 370
VIDERIT ATRIDES. HELENEN EGO CRIMINE SOLVO ;
USA EST HUMANI COMMODITATE VIRI.
SED NEQUE FULVUS APER MEDIA TAM SAEVUS IN IRA EST,
FULMINEO RABIDOS CUM ROTAT ORE CANES,
NEC LEA, CUM CATULIS LACTENTIBUS UBERA PRAEBET,
NEC BREVIS IGNARO VIPERA LAESA PEDE,
FEMINA QUAM SOCII DEPRENSA PAELICE LECTI
ARDET ET IN VULTU PIGNORA MENTIS HABET.
IN FERRUM FLAMMASQUE RUIT, POSITOQUE DECORE
FERTUR, UT AONII CORNIBUS ICTA DEI. 380
CONJUGIS ADMISSUM VIOLATAQUE JURA MARITA EST
BARBARA PER NATOS PHASIAS ULTA SUOS ;
ALTERA DIRA PARENS HAEC EST, QUAM CERNIS, HIRUNDO ;
ADSPICE, SIGNATUM SANGUINE PECTUS HABET.
HOC BENE COMPOSITOS, HOC FIRMOS SOLUIT AMORES ;
CRIMINA SUNT CAUTIS ISTA TIMENDA VIRIS.
NEC MEA VOS UNI DAMNAT CENSURA PUELLAE ;
DI MELIUS ! VIX HOC NUPTA TENERE POTEST.
LUDITE, SED FURTO CELETUR CULPA MODESTO :
GLORIA PECCATI NULLA PETENDA SUI EST. 390
NEC DEDERIS MUNUS, COGNOSSE QUOD ALTERA POSSIT,
NEC SINT NEQUITIAE TEMPORA CERTA TUAE,
ET, NE TE CAPIAT LATEBRIS SIBI FEMINA NOTIS,
NON UNO EST OMNIS CONVENIENDA LOCO,
ET QUOTIENS SCRIBES, TOTAS PRIUS IPSE TABELLAS
INSPICE ; PLUS MULTAE, QUAM SIBI MISSA, LEGUNT.
LAESA VENUS JUSTA ARMA MOVET, TELUMQUE REMITTIT,
ET, MODO QUOD QUESTA EST, IPSE QUERARE FACIT.
DUM FUIT ATRIDES UNA CONTENTUS, ET ILLA
CASTA FUIT: VITIO EST IMPROBA FACTA UIRI. 400
AUDIERAT LAURUMQUE MANU VITTASQUE FERENTEM
PRO NATA CHRYSEN NON VALUISSE SUA ;
AUDIERAT, LYRNESI, TUOS, ABDUCTA, DOLORES
BELLAQUE PER TURPIS LONGIUS ISSE MORAS.
HAEC TAMEN AUDIERAT ; PRIAMEIDA VIDERAT IPSA
(VICTOR ERAT PRAEDAE PRAEDA PUDENDA SUAE) ;
INDE THYESTIADEN ANIMO THALAMOQUE RECEPIT
ET MALE PECCANTEM TYNDARIS ULTA UIRUM.
QUAE BENE CELARIS, SIQUAE TAMEN ACTA PATEBUNT, (siquae :siqua)
ILLA, LICET PATEANT, TU TAMEN USQUE NEGA. 410
TUM NEQUE SUBJECTUS SOLITO NEC BLANDIOR ESTO ;
HAEC ANIMI MULTUM SIGNA NOCENTIS HABENT.
SED LATERI NE PARCE TUO ; PAX OMNIS IN UNO EST ;
CONCUBITU PRIOR EST INFITIANDA VENUS.
SUNT QUI PRAECIPIANT HERBAS, SATUREIA, NOCENTIS
SUMERE; JUDICIIS ISTA VENENA MEIS;
AUT PIPER URTICAE MORDACIS SEMINE MISCENT
TRITAQUE IN ANNOSO FLAVA PYRETHRA MERO ;
SED DEA NON PATITUR SIC AD SUA GAUDIA COGI,
COLLE SUB UMBROSO QUAM TENET ALTUS ERYX. 420
CANDIDUS, ALCATHOI QUI MITTITUR URBE PELASGA,
BULBUS, ET, EX HORTO QUAE VENIT, HERBA SALAX
OVAQUE SUMANTUR, SUMANTUR HYMETTIA MELLA,
QUASQUE TULIT FOLIO PINUS ACUTA NUCES.
DOCTA, QUID AD MAGICAS, ERATO, DEVERTERIS ARTES?
INTERIOR CURRU META TERENDA MEO EST.
QUI MODO CELABAS MONITU TUA CRIMINA NOSTRO,
FLECTE ITER, ET MONITU DETEGE FURTA MEO.
NEC LEVITAS CULPANDA MEA EST: NON SEMPER EODEM
IMPOSITOS VENTO PANDA CARINA VEHIT. 430
NAM MODO THREICIO BOREA, MODO CURRIMUS EURO,
SAEPE TUMENT ZEPHYRO LINTEA, SAEPE NOTO ;
ADSPICE, UT IN CURRU MODO DET FLUITANTIA RECTOR
LORA, MODO ADMISSOS ARTE RETENTET EQUOS.
SUNT QUIBUS INGRATE TIMIDA INDULGENTIA SERVIT,
ET, SI NULLA SUBEST AEMULA, LANGUET AMOR.
LUXURIANT ANIMI REBUS PLERUMQUE SECUNDIS,
NEC FACILE EST AEQUA COMMODA MENTE PATI.
UT LEVIS ABSUMPTIS PAULATIM VIRIBUS IGNIS
IPSE LATET, SUMMO CANET IN IGNE CINIS, 440
SED TAMEN EXTINCTAS ADMOTO SULPURE FLAMMAS
INVENIT, ET LUMEN, QUOD FUIT ANTE, REDIT,
SIC, UBI PIGRA SITU SECURAQUE PECTORA TORPENT,
ACRIBUS EST STIMULIS ELICIENDUS AMOR.
FAC TIMEAT DE TE, TEPIDAMQUE RECALFACE MENTEM ;
PALLEAT INDICIO CRIMINIS ILLA TUI.
O QUATER ET QUOTIENS NUMERO CONPRENDERE NON EST
FELICEM, DE QUO LAESA PUELLA DOLET,
QUAE, SIMUL INVITAS CRIMEN PERVENIT AD AURES,
EXCIDIT, ET MISERAE VOXQUE COLORQUE FUGIT. 450
ILLE EGO SIM, CUJUS LANIET FURIOSA CAPILLOS ;
ILLE EGO SIM, TENERAS CUI PETAT UNGUE GENAS,
QUEM VIDEAT LACRIMANS, QUEM TORVIS SPECTET OCELLIS,
QUO SINE NON POSSIT VIVERE, POSSE VELIT.
SI SPATIUM QUAERAS, BREVE SIT, QUOD LAESA QUERATUR, (quod :quo)
NE LENTA VIRES COLLIGAT IRA MORA ;
CANDIDA JAMDUDUM CINGANTUR COLLA LACERTIS,
INQUE TUOS FLENS EST ACCIPIENDA SINUS.
OSCULA DA FLENTI, VENERIS DA GAUDIA FLENTI,
PAX ERIT: HOC UNO SOLVITUR IRA MODO. 460
CUM BENE SAEVIERIT, CUM CERTA VIDEBITUR HOSTIS,
TUM PETE CONCUBITUS FOEDERA ; MITIS ERIT ;
ILLIC DEPOSITIS HABITAT CONCORDIA TELIS,
ILLO, CREDE MIHI, GRATIA NATA LOCO EST.
QUAE MODO PUGNARUNT, JUNGUNT SUA ROSTRA COLUMBAE,
QUARUM BLANDITIAS VERBAQUE MURMUR HABET.
PRIMA FUIT RERUM CONFUSA SINE ORDINE MOLES,
UNAQUE ERAT FACIES SIDERA, TERRA, FRETUM ;
MOX CAELUM IMPOSITUM TERRIS, HUMUS AEQUORE CINCTA EST,
INQUE SUAS PARTES CESSIT INANE CHAOS; 470
SILVA FERAS, VOLUCRES AER ACCEPIT HABENDAS,
IN LIQUIDA, PISCES, DELITUISTIS AQUA.
TUM GENUS HUMANUM SOLIS ERRABAT IN AGRIS,
IDQUE MERAE VIRES ET RUDE CORPUS ERAT ;
SILVA DOMUS FUERAT, CIBUS HERBA, CUBILIA FRONDES,
JAMQUE DIU NULLI COGNITUS ALTER ERAT.
BLANDA TRUCES ANIMOS FERTUR MOLLISSE VOLUPTAS ;
CONSTITERANT UNO FEMINA VIRQUE LOCO ;
QUID FACERENT, IPSI NULLO DIDICERE MAGISTRO:
ARTE VENUS NULLA DULCE PEREGIT OPUS. 480
ALES HABET QUOD AMET; CUM QUO SUA GAUDIA JUNGAT
INVENIT IN MEDIA FEMINA PISCIS AQUA ;
CERVA PAREM SEQUITUR, SERPENS SERPENTE TENETUR,
HAERET ADULTERIO CUM CANE NEXA CANIS ;
LAETA SALITUR OVIS ; TAURO QUOQUE LAETA JUVENCA EST ;
SUSTINET INMUNDUM SIMA CAPELLA MAREM ;
IN FURIAS AGITANTUR EQUAE SPATIOQUE REMOTA
PER LOCA DIVIDUOS AMNE SEQUUNTUR EQUOS.
ERGO AGE ET IRATAE MEDICAMINA FORTIA PRAEBE:
ILLA FERI REQUIEM SOLA DOLORIS HABENT, 490
ILLA MACHAONIOS SUPERANT MEDICAMINA SUCOS ;
HIS, UBI PECCARIS, RESTITUENDUS ERIS.
HAEC EGO CUM CANEREM, SUBITO MANIFESTUS APOLLO
MOVIT INAURATAE POLLICE FILA LYRAE ;
IN MANIBUS LAURUS, SACRIS INDUCTA CAPILLIS
LAURUS ERAT, VATES ILLE VIDENDUS ADIT.
IS MIHI «LASCIVI, DIXIT, PRAECEPTOR AMORIS,
DUC, AGE, DISCIPULOS AD MEA TEMPLA TUOS,
EST UBI DIVERSUM FAMA CELEBRATA PER ORBEM
LITTERA, COGNOSCI QUAE SIBI QUEMQUE JUBET. 500
QUI SIBI NOTUS ERIT, SOLUS SAPIENTER AMABIT
ATQUE OPUS AD VIRES EXIGET OMNE SUAS.
CUI FACIEM NATURA DEDIT, SPECTETUR AB ILLA ;
CUI COLOR EST, UMERO SAEPE PATENTE CUBET ;
QUI SERMONE PLACET, TACITURNA SILENTIA VITET ;
QUI CANIT ARTE, CANAT ; QUI BIBIT ARTE, BIBAT.
SED NEQUE DECLAMENT MEDIO SERMONE DISERTI,
NEC SUA NON SANUS SCRIPTA POETA LEGAT.»
SIC MONUIT PHOEBUS : PHOEBO PARETE MONENTI.
CERTA DEI SACRO EST HUJUS IN ORE FIDES. 510
AD PROPIORA VOCOR. QUISQUIS SAPIENTER AMABIT,
VINCET ET E NOSTRA QUOD PETET ARTE FERET.
CREDITA NON SEMPER SULCI CUM FOENORE REDDUNT, (foenore :faenore)
NEC SEMPER DUBIAS ADJUVAT AURA RATES ;
QUOD JUVAT, EXIGUUM, PLUS EST, QUOD LAEDAT AMANTES ;
PROPONANT ANIMO MULTA FERENDA SUO.
QUOT LEPORES IN ATHO, QUOT APES PASCUNTUR IN HYBLA,
CAERULA QUOT BACAS PALLADIS ARBOR HABET,
LITORE QUOT CONCHAE, TOT SUNT IN AMORE DOLORES.
QUAE PATIMUR, MULTO SPICULA FELLE MADENT. 520
DICTA ERIT ISSE FORAS, QUEM TU FORTASSE VIDERES ;
(quem tu:intus, videres : videre est)
ISSE FORAS, ET TE FALSA VIDERE PUTA.
CLAUSA TIBI FUERIT PROMISSA JANUA NOCTE ;
PERFER ET IMMUNDA PONERE CORPUS HUMO.
FORSITAN ET VULTU MENDAX ANCILLA SUPERBO
DICET «QUID NOSTRAS OBSIDET ISTE FORES ?»
POSTIBUS ET DURAE SUPPLEX BLANDIRE PUELLAE
ET CAPITI DEMPTAS IN FORE PONE ROSAS.
CUM VOLET, ACCEDES: CUM TE VITABIT, ABIBIS ;
DEDECET INGENUOS TAEDIA FERRE SUI. 530
«EFFUGERE HUNC NON EST» QUARE TIBI POSSIT AMICA
DICERE? NON OMNI TEMPORE SENSUS OBEST.
NEC MALEDICTA PUTA NEC VERBERA FERRE PUELLAE
TURPE, NEC AD TENEROS OSCULA FERRE PEDES.
QUID MOROR IN PARVIS? ANIMUS MAJORIBUS INSTAT.
MAGNA CANAM ; TOTO PECTORE, VULGUS, ADES !
ARDUA MOLIMUR ; SED NULLA, NISI ARDUA, VIRTUS ;
DIFFICILIS NOSTRA POSCITUR ARTE LABOR.
RIVALEM PATIENTER HABE ; VICTORIA TECUM
STABIT ; ERIS MAGNI VICTOR IN ARTE JOVIS. (arte :arce) 540
HAEC TIBI NON HOMINEM, SED QUERCUS CREDE PELASGAS
DICERE. NIL ISTIS ARS MEA MAJUS HABET.
INNUET ILLA ; FERAS; SCRIBET, NE TANGE TABELLAS ;
UNDE VOLET, VENIAT; QUOQUE LIBEBIT, EAT.
HOC IN LEGITIMA PRAESTANT UXORE MARITI,
CUM, TENER, AD PARTES TU QUOQUE, SOMNE, VENIS.
HAC EGO, CONFITEOR, NON SUM PERFECTUS IN ARTE.
QUID FACIAM ? MONITIS SUM MINOR IPSE MEIS.
MENE PALAM NOSTRAE DET QUISQUAM SIGNA PUELLAE ?
ET PATIAR, NEC ME QUO LIBET IRA FERAT ? 550
OSCULA VIR DEDERAT, MEMINI, SUUS ; OSCULA QUESTUS
SUM DATA ; BARBARIA NOSTER ABUNDAT AMOR.
NON SEMEL HOC VITIUM NOCUIT MIHI ; DOCTIOR ILLE,
QUO VENIUNT ALII CONCILIANTE VIRO. (viro :viri)
SED MELIUS NESCISSE FUIT ; SINE FURTA TEGANTUR,
NE FUGIAT FICTO FASSUS AB ORE PUDOR.
QUO MAGIS, O JUVENES, DEPRENDERE PARCITE VESTRAS:
PECCENT, PECCANTES VERBA DEDISSE PUTENT.
CRESCIT AMOR PRENSIS ; UBI PAR FORTUNA DUORUM EST,
IN CAUSA DAMNI PERSTAT UTERQUE SUI. 560
FABULA NARRATUR TOTO NOTISSIMA CAELO
MULCIBERIS CAPTI MARSQUE VENUSQUE DOLIS.
MARS PATER, INSANO VENERIS TURBATUS AMORE
DE DUCE TERRIBILI FACTUS AMATOR ERAT,
NEC VENUS ORANTI (NEQUE ENIM DEA MOLLIOR ULLA EST)
RUSTICA GRADIVO DIFFICILISQUE FUIT.
A ! QUOTIENS LASCIVA PEDES RISISSE MARITI
DICITUR ET DURAS IGNE VEL ARTE MANUS !
MARTE PALAM SIMUL EST VULCANUM IMITATA. DECEBAT,
MULTAQUE CUM FORMA GRATIA MIXTA FUIT. 570
SED BENE CONCUBITUS PRIMOS CELARE SOLEBANT ;
PLENA VERECUNDI CULPA PUDORIS ERAT.
INDICIO SOLIS (QUIS SOLEM FALLERE POSSIT ?)
COGNITA VULCANO CONJUGIS ACTA SUAE.
QUAM MALA, SOL, EXEMPLA MOVES ! PETE MUNUS AB IPSA ;
ET TIBI, SI TACEAS, QUOD DARE POSSIT, HABET.
MULCIBER OBSCUROS LECTUM CIRCAQUE SUPERQUE
DISPONIT LAQUEOS ; LUMINA FALLIT OPUS.
FINGIT ITER LEMNUM ; VENIUNT AD FOEDUS AMANTES : (Lemnum:lemnon)
IMPLICITI LAQUEIS NUDUS UTERQUE JACENT. 580
CONVOCAT ILLE DEOS; PRAEBENT SPECTACULA CAPTI ;
VIX LACRIMAS VENEREM CONTINUISSE PUTANT.
NON VULTUS TEXISSE SUOS, NON DENIQUE POSSUNT
PARTIBUS OBSCENIS OPPOSUISSE MANUS.
HIC ALIQUIS RIDENS : «IN ME, FORTISSIME MAVORS,
SI TIBI SUNT ONERI, VINCULA TRANSFER !» AIT.
VIX PRECIBUS, NEPTUNE, TUIS CAPTIVA RESOLVIT
CORPORA ; MARS THRACEN OCCUPAT, ILLA PAPHUM. (paphum :paphon)
HOC TIBI PERFECTO, VULCANE, QUOD ANTE TEGEBANT, (perfecto : pro facto)
LIBERIUS FACIUNT, ET PUDOR OMNIS ABEST: (et :ut) 590
SAEPE TAMEN DEMENS STULTE FECISSE FATERIS
TEQUE FERUNT ARTIS PAENITUISSE TUAE.
HOC VETITI VOS ESTE ; VETAT DEPRENSA DIONE
INSIDIAS ILLAS, QUAS TULIT IPSA, DARE.
NEC VOS RIVALI LAQUEOS DISPONITE, NEC VOS
EXCIPITE ARCANA VERBA NOTATA MANU.
ISTA VIRI CAPTENT, SI JAM CAPTANDA PUTABUNT,
QUOS FACIET JUSTOS IGNIS ET UNDA VIROS.
EN, ITERUM TESTOR, NIHIL HIC NISI LEGE REMISSUM
LUDITUR: IN NOSTRIS INSTITA NULLA JOCIS. 600
QUIS CERERIS RITUS AUSIT VULGARE PROFANIS,
MAGNAQUE THREICIA SACRA REPERTA SAMO ?
EXIGUA EST VIRTUS PRAESTARE SILENTIA REBUS ;
AT CONTRA GRAVIS EST CULPA TACENDA LOQUI :
O BENE, QUOD FRUSTRA CAPTATIS ARBORE POMIS
GARRULUS IN MEDIA TANTALUS ARET AQUA !
PRAECIPUE CYTHEREA JUBET SUA SACRA TACERI:
ADMONEO, VENIAT NEQUIS AD ILLA LOQUAX.
CONDITA SI NON SUNT VENERIS MYSTERIA CISTIS,
NEC CAVA VAESANIS ICTIBUS AERA SONANT, 610
AT SIC INTER NOS MEDIO VERSANTUR IN USU,
SE TAMEN INTER NOS UT LATUISSE VELINT.
IPSA VENUS PUBEM, QUOTIENS VELAMINA PONIT,
PROTEGITUR LAEVA SEMIREDUCTA MANU.
IN MEDIO PASSIMQUE COIT PECUS ; HOC QUOQUE UISO
AVERTIT VULTUS NEMPE PUELLA SUOS.
CONVENIUNT THALAMI FURTIS ET JANUA NOSTRIS,
PARSQUE SUB INJECTA VESTE PUDENDA LATET,
ET SI NON TENEBRAS, AT QUIDDAM NUBIS OPACAE (at :ad)
QUAERIMUS ATQUE ALIQUID LUCE PATENTE MINUS. 620
TUM QUOQUE, CUM SOLEM NONDUM PROHIBEBAT ET IMBREM
TEGULA, SED QUERCUS TECTA CIBUMQUE DABAT,
IN NEMORE ATQUE ANTRIS, NON SUB JOVE, JUNCTA UOLUPTAS,
TANTA RUDI POPULO CURA PUDORIS ERAT !
AT NUNC NOCTURNIS TITULOS INPONIMUS ACTIS,
ATQUE EMITUR MAGNO NIL NISI POSSE LOQUI .
SCILICET EXCUTIES OMNIS UBIQUAQUE PUELLAS, (ubiquaque : ubi quaeque)
CUILIBET UT DICAS «HAEC QUOQUE NOSTRA FUIT»,
NEC DESINT QUAS TU DIGITIS OSTENDERE POSSIS,
UT QUAMQUE ADTIGERIS, FABULA TURPIS ERIT. 630
PARVA QUEROR. FINGUNT QUIDAM, QUAE VERA NEGARENT,
ET NULLI NON SE CONCUBUISSE FERUNT.
CORPORA SI NEQUEUNT, QUAE POSSUNT, NOMINA TANGUNT,
FAMAQUE NON TACTO CORPORE CRIMEN HABET.
I NUNC, CLAUDE FORES, CUSTOS ODIOSE PUELLAE,
ET CENTUM DURIS POSTIBUS OBDE SERAS.
QUID TUTI SUPEREST, CUM NOMINIS EXSTAT ADULTER,
ET CREDI, QUOD NON CONTIGIT ESSE, CUPIT ?
NOS ETIAM VEROS PARCE PROFITEMUR AMORES,
TECTAQUE SUNT SOLIDA MYSTICA FURTA FIDE. 640
PARCITE PRAECIPUE VITIA EXPROBRARE PUELLIS,
UTILE QUAE MULTIS DISSIMULASSE FUIT.
NEC SUUS ANDROMEDAE COLOR EST OBJECTUS AB ILLO,
MOBILIS IN GEMINO CUI PEDE PINNA FUIT ;
OMNIBUS ANDROMACHE VISA EST SPATIOSIOR AEQUO ;
UNUS, QUI MODICAM DICERET, HECTOR ERAT.
QUOD MALE FERS, ADSUESCE ; FERES BENE ; MULTA VETUSTUS (vetustas:vetustus)
LENIT, AT INCIPIENS OMNIA SENTIT AMOR. (lenit :leniet)
DUM NOVUS IN VIRIDI COALESCIT CORTICE RAMUS,
CONCUTIAT TENERUM QUAELIBET AURA, CADET ; 650
MOX ETIAM VENTIS SPATIO DURATA RESISTET (etiam :eadem)
FIRMAQUE ADOPTIVAS ARBOR HABEBIT OPES.
EXIMIT IPSA DIES OMNIS E CORPORE MENDAS,
QUODQUE FUIT VITIUM, DESINIT ESSE MORA :
FERRE NOVAE NARES TAURORUM TERGA RECUSANT ;
ADSIDUE DOMITAS TEMPORE FALLIT ODOR. (adsidue:adsiduo)
NOMINIBUS MOLLIRE LICET MALA. FUSCA VOCETUR,
NIGRIOR ILLYRICA CUI PICE SANGUIS ERIT ;
SI PAETA EST, VENERI SIMILIS: SI RAVA, MINERVAE ; (paeta est:straba sit)
SIT GRACILIS, MACIE QUAE MALE VIVA SUA EST ; 660
DIC HABILEM, QUAECUMQUE BREVIS, QUAE TURGIDA, PLENAM,
ET LATEAT VITIUM PROXIMITATE BONI.
NEC QUOTUS ANNUS EAT, NEC QUO SIT NATA REQUIRE
CONSULE, QUAE RIGIDUS MUNERA CENSOR HABET,
PRAECIPUE SI FLORE CARET, MELIUSQUE PERACTUM
TEMPUS, ET ALBENTES IAM LEGET ILLA COMAS. (leget :legit)
UTILIS, O JUVENES, AUT HAEC AUT SERIOR AETAS :
ISTE FERET SEGETES, ISTE SERENDUS AGER.
DUM VIRES ANNIQUE SINUNT, TOLERATE LABORES ;
JAM VENIET TACITO CURVA SENECTA PEDE. 670
AUT MARE REMIGIIS, AUT VOMERE FINDITE TERRAS,
AUT FERA BELLIGERAS ADDITE IN ARMA MANUS,
AUT LATUS ET VIRES OPERAMQUE ADFERTE PUELLIS ;
HOC QUOQUE MILITIA EST, HOC QUOQUE QUAERIT OPES.
ADDE, QUOD EST ILLIS OPERUM PRUDENTIA MAJOR,
SOLUS ET, ARTIFICES QUI FACIT, USUS ADEST.
ILLAE MUNDITIIS ANNORUM DAMNA REPENDUNT
ET FACIUNT CURA, NE VIDEANTUR ANUS,
UTQUE VELIS, VENEREM JUNGUNT PER MILLE FIGURAS ;
INVENIT PLURES NULLA TABELLA MODOS ; 680
ILLIS SENTITUR NON INRITATA UOLUPTAS ;
QUOD JUVET, EX AEQUO FEMINA VIRQUE FERANT.
ODI CONCUBITUS QUI NON UTRUMQUE RESOLVUNT
(HOC EST CUR PUERI TANGAR AMORE MINUS) ;
ODI QUAE PRAEBET, QUIA SIT PRAEBERE NECESSE,
SICCAQUE DE LANA COGITAT IPSA SUA ;
QUAE DATUR OFFICIO, NON EST MIHI GRATA VOLUPTAS ;
OFFICIUM FACIAT NULLA PUELLA MIHI.
ME VOCES AUDIRE JUVAT SUA GAUDIA FASSAS ;
QUAEQUE, MORER, ME, ME SUSTINEAMQUE, ROGENT. (me,me :meme) 690
ASPICIAM DOMINAE VICTOS AMENTIS OCELLOS ;
LANGUEAT ET TANGI SE VETET ILLA DIU.
HAEC BONA NON PRIMAE TRIBUIT NATURA JUVENTAE,
QUAE CITO POST SEPTEM LUSTRA VENIRE SOLENT.
QUI PROPERANT, NOVA MUSTA BIBANT ; MIHI FUNDAT AVITUM
CONSULIBUS PRISCIS CONDITA TESTA MERUM.
NEC PLATANUS, NISI SERA, POTEST OBSISTERE PHOEBO,
ET LAEDUNT NUDOS PRATA NOVELLA PEDES.
SCILICET HERMIONEN HELENAE PRAEPONERE POSSES,
ET MELIOR GORGE, QUAM SUA MATER, ERAT ? 700
AT VENEREM QUICUMQUE VOLES ADTINGERE SERAM,
SI MODO DURARIS, PRAEMIA DIGNA FERES.
CONSCIUS ECCE DUOS ACCEPIT LECTUS AMANTES ;
AD THALAMI CLAUSAS, MUSA, RESISTE FORES.
SPONTE SUA SINE TE CELEBERRIMA VERBA LOQUENTUR,
NEC MANUS IN LECTO LAEVA JACEBIT INERS ;
INVENIENT DIGITI QUOD AGANT IN PARTIBUS ILLIS,
IN QUIBUS OCCULTE SPICULA TINGIT AMOR.
FECIT IN ANDROMACHE PRIUS HOC FORTISSIMUS HECTOR,
NEC SOLUM BELLIS UTILIS ILLE FUIT. 710
FECIT ET IN CAPTA LYRNESIDE MAGNUS ACHILLES,
CUM PREMERET MOLLEM LASSUS AB HOSTE TORUM.
ILLIS TE MANIBUS TANGI, BRISEI, SINEBAS,
IMBUTAE PHRYGIA QUAE NECE SEMPER ERANT ;
AN FUIT HOC IPSUM, QUOD TE, LASCIUA, JUVARET,
AD TUA VICTRICES MEMBRA VENIRE MANUS ?
CREDE MIHI, NON EST VENERIS PROPERANDA VOLUPTAS,
SED SENSIM TARDA PROLICIENDA MORA.
CUM LOCA REPPERERIS, QUAE TANGI FEMINA GAUDET,
NON OBSTET, TANGAS QUO MINUS ILLA, PUDOR. 720
ASPICIES OCULOS TREMULO FULGORE MICANTES,
UT SOL A LIQUIDA SAEPE REFULGET AQUA.
ACCEDENT QUESTUS, ACCEDET AMABILE MURMUR
ET DULCES GEMITUS APTAQUE VERBA JOCO.
SED NEQUE TU DOMINAM VELIS MAJORIBUS USUS
DESINE, NEC CURSUS ANTEEAT ILLA TUOS ; (desine :desere, anteeat :anteat)
AD METAM PROPERATE SIMUL. TUM PLENA VOLUPTAS,
CUM PARITER VICTI FEMINA VIRQUE JACENT.
HIC TIBI VERSANDUS TENOR EST, CUM LIBERA DANTUR
OTIA, FURTIVUM NEC TIMOR URGET OPUS ; 730
CUM MORA NON TUTA EST, TOTIS INCUMBERE REMIS
UTILE ET ADMISSO SUBDERE CALCAR EQUO.
FINIS ADEST OPERI. PALMAM DATE, GRATA JUVENTUS,
SERTAQUE ODORATAE MYRTEA FERTE COMAE.
QUANTUS APUD DANAOS PODALIRIUS ARTE MEDENDI,
AEACIDES DEXTRA, PECTORE NESTOR ERAT,
QUANTUS ERAT CALCHAS EXTIS, TELAMONIUS ARMIS,
AUTOMEDON CURRU, TANTUS AMATOR EGO.
ME VATEM CELEBRATE, VIRI, MIHI DICITE LAUDES,
CANTETUR TOTO NOMEN IN ORBE MEUM. 740
ARMA DEDI VOBIS ; DEDERAT VULCANUS ACHILLI ;
VINCITE MUNERIBUS, VICIT UT ILLE, DATIS.
SED QUICUMQUE MEO SUPERARIT AMAZONA FERRO,
INSCRIBAT SPOLIIS «NASO MAGISTER ERAT».
ECCE, ROGANT TENERAE, SIBI DEM PRAECEPTA, PUELLAE.
VOS ERITIS CHARTAE PROXIMA CURA MEAE!